Các bà mẹ thường hỏi bác sĩ mỗi khi dẫn con đi khám da: "Có phải con tôi bị ghẻ chốc không?”. Thật ra, ghẻ là bệnh da do con ghẻ gây nên, còn chốc là bệnh nhiễm trùng do vi trùng.

Chốc là bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất ở trẻ em, xảy ra ở lớp nông thượng bì của da nên thường không để sẹo. Bệnh hay lây lan, và thường lây trực tiếp từ sang thương da bệnh đến da lành trên cùng một trẻ, hay từ trẻ này đến trẻ khác nên bệnh chốc còn gọi là "chốc lây”.

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh do tụ cầu vàng hoặc do liên cầu trùng sinh mủ, hoặc phối hợp cả 2 loại vi trùng này. Hai vi trùng này có thể trú ở những người bình thường nhưng mầm bệnh thường ở cửa mũi trước (thường gặp nhất), vùng nách, hầu họng và vùng bẹn - chậu và có thể tự lây nhiễm hay lây cho các trẻ em khác.

Các yếu tố thuận lợi gây nên bệnh chốc:

Khí hậu nóng - độ ẩm cao.

Điều kiện vệ sinh không tốt.

Sinh hoạt đông đúc như môi trường các nhà trẻ và trường mẫu giáo. Các vi chấn thương do cào gãi, chấn thương hay bệnh lý sẵn có như chàm thể tạng, bệnh ghẻ.

Biểu hiện của bệnh chốc

Chốc có các dạng: nguyên phát và thứ phát (chốc hóa); bóng nước và không bóng nước.

Chốc không bóng nước: do tụ cầu vàng, hay do liên cầu sinh mủ, hay phối hợp cả hai.

Chốc bóng nước: do tụ cầu vàng. Bóng nước vở ra, không hồng ban… Các mụn nước nhỏ sau đó vỡ ra mày có màu mật ong.

Điều trị bệnh chốc

- Ít sang thương da: bác sĩ cho thuốc kháng sinh dạng bôi tại chỗ.

- Nhiều sang thương da: bác sĩ có thể cho kháng sinh uống và có thể kết hợp thuốc bôi.

- Bệnh tái phát nhiều lần dù điều trị đúng - đủ liều thuốc: tầm soát và điều trị những người lành mang mầm bệnh trong gia đình (nhất là vị trí ở mũi).

Mặc dù 20 % bệnh chốc có khả năng tự lành trong 2 - 6 tuần, nhưng đa số còn lại nếu không điều trị thì bệnh có thể lan rộng, nặng hơn và có các biến chứng như sau:

- Viêm da tróc vảy ở bệnh chốc do tụ cầu.

- Viêm mô tế bào.

- Sốt tinh hồng nhiệt.

- Viêm cầu thận cấp gây tiểu máu, phù, cao huyết áp.

- Viêm mạch bạch huyết.

Phòng ngừa bệnh

Vệ sinh sạch sẽ- môi trường thông thoáng.

- Điều trị bệnh nhân bị chốc để tránh lây lan cho bản thân và cộng đồng.

- Điều trị bệnh da sẵn có trước đó (như chàm, ghẻ…) để tránh biến chứng chốc hóa.

- Tầm soát - điều trị người lành

ThS. BS. NGUYỄN ĐÌNH HUẤN